




Fot. Dawid Stube
Jerzy Andrzejewski
Ciemności kryją ziemię
Teatr Wybrzeże w Gdańsku
Spektakl konkursowy nominowany do konkursu KLASYKA ŻYWA, którego rozstrzygnięcie odbędzie się w trakcie 49. OPOLSKICH KONFRONTACJI TEATRALNYCH
„Gdybym mógł się modlić, modliłbym się o jego śmierć” – mówi młody dominikanin Diego o Wielkim Inkwizytorze Tomasie Torquemadzie, który właśnie przekracza bramy miasta Villa-Réal. Przepełniony strachem klasztor staje się miejscem działania przywódcy Świętej Inkwizycji. Miejscem konfrontacji, która odmieni życie każdego z nich.
Adaptacja opublikowanej w 1957 roku powieści Jerzego Andrzejewskiego to laboratorium relacji międzyludzkich, motywacji i pragnień postaci w sytuacjach władzy, hierarchii i przepełniającej wszystko ideologii. Twórcy spektaklu koncentrują się na tym, co w bohaterach małe i intymne,
a więc uniwersalne i nam bliskie. W ich interpretacji jest to nie tyle historia o inkwizycji, ile opowieść o codziennym lęku, konformizmie, odwadze, pokusie władzy i buncie.
„ NIE WIEM KIM SĄ „ONI”. NIE POTRAFIMY NAWET SIĘ DOMYŚLIĆ. MOGĄ BYĆ NASZYMI SĄSIADAMI. MOGĄ BYĆ DAWNYMI ZNAJOMYMI, KTÓRYCH KIEDYŚ NIECHCĄCY SKRZYWDZILIŚMY, BYŁYMI DZIEWCZYNAMI, CHŁOPAKAMI, MĘŻAMI, RODZINĄ ..."
Fragmenty powieści „Instytut” Jakuba Żulczyka/ (c) Jakub Żulczyk/Syndykat Autorów
– Agencja Literacka i Scenariuszowa oraz wydawnictwo Świat Książki, Warszawa 2016
Teatr Wybrzeże w Gdańsku
Premiera
12 kwietnia 2024 r.
Scena
xxx
.
TEATR IM. J. KOCHANOWSKIEGO W OPOLU / 49. OKT
Pokaz
24 czerwca 2025 r.
Scena
Duża Scena
czas
110 minut (bez przerwy)
Wiek widzów
15+
UWAGA! W spektaklu występuje intensywne, czerwone światło.
Kiedy gramy?
24.06. / wtorek
19.00
„(…) potrafi rozśmieszyć, a nieraz też skłonić do refleksji. Działa jak dobrze skrojone kino gatunkowe, z rozwiązaniami z którymi teatr, moim zdaniem, mógłby częściej eksperymentować”.
Henryk Mazurkiewicz, teatralny.pl
„(…) potrafi rozśmieszyć, a nieraz też skłonić do refleksji. Działa jak dobrze skrojone kino gatunkowe, z rozwiązaniami z którymi teatr, moim zdaniem, mógłby częściej eksperymentować”.
Henryk Mazurkiewicz, teatralny.pl
„(…) potrafi rozśmieszyć, a nieraz też skłonić do refleksji. Działa jak dobrze skrojone kino gatunkowe, z rozwiązaniami z którymi teatr, moim zdaniem, mógłby częściej eksperymentować”.
Henryk Mazurkiewicz, teatralny.pl
„[…] w inscenizacji Zadary Fredro brzmi świeżo i współcześnie. Spektakl wydobywa aspekty, które z różnych powodów wciąż jeszcze umykają uwadze teatru i/lub publiczności. Przez dziesięciolecia fasadowej „ludowej rzeczpospolitej” dzieło Fredry pozostawało co najwyżej komedią ludzkich typów i charakterów, całą resztę treści zamykano w historyczno-rodzajowym lamusie. Zadara pokazuje Zemstę jako historię wielopoziomowego bezprawia, dokonującego się w zgodzie z literą prawa, a czasem i bez, lecz pod nadzorem ludzi formalnie na jego straży stojących”
Małgorzata Piekutowa, Raptularz
„Zemsta w Teatrze Komedia to koncert: celnie rozłożonych rytmów, półcieni, zestawień kontrapunktów muzyki i kwestii, trafiających w samo sedno, niczym nożem do celu. Przedstawienie to majstersztyk aktorstwa zespołowego, a jednocześnie każdej z wyrazistych postaci. Od Papkina – nonszalanckiego i uwodzicielskiego miles gloriosus w strukturze sieci, w koncertmistrzowskim wykonaniu (Maciej Stuhr), przez Cześnika – zdeterminowanego, porywczego szefa klanu (Arkadiusz Brykalski), Podstolinę – przewrotną, wolną od uprzedzeń (Barbara Wysocka), powściągliwego krętacza don Rejenta (Bartosz Porczyk), nowoczesną Klarę (Paulina Szostak), lawirującego Wacława (Filip Lipiecki), Dyndalskiego – uniżonego współpracownika (Mikołaj Woubishet), po podległego Perełkę/Barmana/Ochroniarza (Damian Mirga), Śmigalskiego – kobietę-gońca na posyłki (Monika Cieciora), na trzech „spowolnionych” Mularzach (Robert Ostolski, Paweł Stefaniak, Krzysztof Iwański) kończąc. To także koncert na teatr – jego przestrzeń zagarniętą, uruchomioną i włączoną do akcji wraz z widownią”
Aleksandra Rembowska, teatralny.pl
„Na scenie króluje Maciej Sthur, jego Papkin to pierwszoplanowa, o ile nie główna rola. Nie przypominam sobie adaptacji, w której ten bohater pełniłby tak istotną rolę, Jego Papkin jest wyrazisty, każdy gest, każde słowo Sthura ma tu swoje uzasadnienie i budzi reakcję widowni. Ten bohater nas uwodzi (lub gra aktora – jak kto woli) […] Tak, prawdę i samą prawdę przeczytać możemy na stronie teatru: jest to klasyka świeżo zażartowana. Brawurowo zażartowana!”
Monika Oleksy, Teatr dla Wszystkich
Festiwale i nagrody
- Nagroda za reżyserię dla Yulii Maslak podczas XXI Festiwalu Dramaturgii Współczesnej RZECZYWISTOŚĆ PRZEDSTAWIONA.
- Spektakl zajął 2. miejsce w głosowaniu publiczności podczas XXI Festiwalu Dramaturgii Współczesnej RZECZYWISTOŚĆ PRZEDSTAWIONA.
- Pokaz w ramach XXI Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” Zabrze 2022
Twórcy
Reżyseria
Tomasz Fryzeł
Adaptacja, dramaturgia
Piotr Froń
Scenografia i kostiumy
Anna Oramus
Muzyka
Nikodem Dybiński
Reżyseria światła
Klaudyna Schubert
Asystent reżysera
Grzegorz Otrębski
Inspicjentka- suflerka
Weronika Mathes
Projekt plakatu
Patryk Hardziej
Obsada
Mirosław Baka – Tomás de Torquemada
Piotr Biedroń – Diego de Manente
Maciej Konopiński – Mateo Dara
Jakub Nosiadek – Lorenzo de Montesa
Grzegorz Otrębski – Rodrigo de Castro
Cezary Rybiński – Carlos de Sigura
Jarosław Tyrański – Blasco de la Cuesta
Spektakl powstał w koprodukcji z Teatrem Miejskim w Gliwicach oraz Teatrem Małym w Tychach.


Mecenasem spektaklu jest Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia.

